कोटीच्या कोटी उड्डाणे

 

काल ब्राझील च्या राष्ट्रपती जैर बोलासोनारो ह्यांनी भारताला उद्देशून एक ट्विट केलं आहे. त्यातील आशय असा आहे,

"Namaskar, Prime Minister @narendramodi. Brazil feels honoured to have a great partner to overcome a global obstacle by joining efforts. Thank you for assisting us with the vaccines exports from India to Brazil. Dhanyavaad! ,"

Brazilian President Jair Bolsonaro

पण त्याच बरोबर एक फोटो त्यांनी शेअर केला आहे जो माझ्या मते काही न सांगता खूप काही सांगणारा आहे. ज्याप्रमाणे रामायणात जखमी झालेल्या लक्ष्मणाला वाचवण्यासाठी हनुमानाने संजीवनी औषध आणण्यासाठी द्रोणागिरी पर्वत आपल्या खांद्यावर उचलून आणला होता. त्याच प्रमाणे आजच्या काळातील भारत कोरोना च्या लढाईत जीवनदान देणाऱ्या कोविड लसी सातासमुद्रापार पोहचवत आहे. ब्राझील साठी २० लाख कोरोना लसी घेऊन भारतातून एमिरेट्स च्या विमानाने उड्डाण भरलं आहे. त्याबद्दल आभार व्यक्त करताना जैर बोलासोनारो ह्यांनी केलेलं फोटो ट्विट प्रत्येक भारतीयासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे.

दुसरीकडे अमेरीकेच्या डिपार्टमेंट ऑफ स्टेट साऊथ एन्ड सेंट्रल एशिया ने एक ट्विट केलं आहे. ज्यातील आशय असा आहे,

"We applaud India’s role in global health, sharing millions of doses of COVID-19 vaccine in South Asia. India's free shipments of vaccine began w/Maldives, Bhutan, Bangladesh & Nepal & will extend to others. India's a true friend using its pharma to help the global community,"

US Department of State for the Bureau of South and Central Asian Affairs (SCA)

भारताने आत्तापर्यंत १४ मिलियन (१.४ कोटी) लस जगातील इतर देशांना पोहचवल्या असून ह्यातील शेजारी देशांना दिलेल्या सगळ्या लसी ह्या फुकट मैत्रीच्या नात्याने दिलेल्या आहेत. भारताची ही डिप्लोमसी भारतासाठी जागतिक संबंध आणि आपली प्रतिमा उंचावण्यासाठी निर्णायक ठरणार आहे.

काही भारतीय ह्याला पण आक्षेप घेतील किंवा त्यात राजकारण शोधतील. आपण मदत केली पण समोरचा त्याची आठवण ठेवेल का? ह्या प्रश्नाचं उत्तर ना आपण देऊ शकत ना आपल्या देशाचे पंतप्रधान किंवा कोणताही विश्लेषक. कारण समोरच्याने कसं वागावं हे आपण नियंत्रित करू शकत नाही आपण फक्त आपण कस वागू शकतो हे ठरवू शकतो. आपल्या ह्या मित्रत्वाची जाणीव जर समोरच्या देशाने ठेवली नाही तर त्याला जशास तस उत्तर देण्याची ताकद पण आपण बाळगून आहोत ह्यासाठी काल जोधपूर, राजस्थान इकडून आलेले फोटो पुरेसे आहेत.

जोधपूर इकडे भारत आणि फ्रांस ह्यांच्यात संयुक्त युद्ध सराव Desert Knight-21 सुरु आहे. फ्रांस चे अद्यावत राफेल आणि भारताचे राफेल, सुखोई ३० एम. के. आय. , मिराज २००० सारखी लढाऊ विमान सध्या वाळवंटाच्या आकाशात आपल्या आवाजाने शत्रूची झोप उडवत आहेत. ह्या सरावाचा मुख्य उद्देश राफेल विमानांचा सराव, दोन्ही देशातील सैनिकी संबंध वृद्धिगंत करणे, एकमेकांच्या युद्धातील कौशल्य, प्रबळ जागा, आपल्यातील कच्चे दुवे ह्या सर्वांचा अभ्यास करणे हा आहे. एकीकडे भारत मैत्रीच्या नात्याने संपूर्ण जगात आपलं स्थान बळकट करतो आहे. तर त्याचवेळी आपल्याकडे वाकड्या नजरेने बघणाऱ्या कोणालाही जशास तसं उत्तर देण्यासाठी सगळ्या आघाड्यांवर स्वतःला तयार करत आहे.

जागतिक डिप्लोमसी मध्ये सगळ्यात महत्वाचे असते की किती जण तुमच्या सोबत आहेत. कारण स्वतःच्या जीवाला कोणताच देश घाबरत नाही पण तो घाबरतो ते बाकीचे परीणाम काय होतील ह्यांना. एक उदाहरण द्यायचं झालं तर भारताचा लढाऊ वैमानिक अभिनंदन वर्धमान ह्याला सोडण्यात भारताच्या ब्राह्मोस पेक्षा जागतिक डिप्लोमसी चा वाटा जास्ती होता. आपण भारताच्या ब्राह्मोस ना उत्तर म्हणून भारतावर अणुबॉम्ब टाकू पण त्या वेळेला आपल्या सोबत कोण आहे ह्याची चाचणी जेव्हा पाकिस्तान ने केली तेव्हा एक देश सुद्धा त्याच्या सोबत उभा नव्हता. अगदी चीन ने सुद्धा भारताच्या वैमानिकाला परत करण्याची सूचना पाकिस्तान ला केली होती. अर्थात प्रत्येकवेळी डिप्लोमसी अशीच राहील असं नाही. पण संबंध मजबूत करत राहणं हे अतिशय महत्वाचं असते.

आज भारताने कोरोना काळात घेतलेल्या ह्या कोटीच्या कोटी उड्डाणाचे परीणाम दूरगामी असणार आहेत. ब्राझीलच्या राष्ट्रपतींच्या ट्विट चे अनेक अर्थ निघतात आणि ते काढले जातील. पण एक लक्षात घेतल पाहिजे की अश्या प्रकारचं ट्विट ऑफिशियल अकाउंट वरून करताना ह्या सर्वाचा सारासार विचार हा केला गेला असेल. आपण जेव्हा जगाबद्दल बोलतो तेव्हा आपण भारतीय असतो. पक्ष, व्यक्ती, राजकारण ह्या गोष्टी तेव्हा दुय्यम ठरतात. म्हणूनच त्यांच्या ह्या कोटीच्या कोटी उड्डाणाच्या ट्विट चा अभिमान प्रत्येक भारतीयाने बाळगायला हवा.

तळटीप:- ह्या पोस्ट चा उद्देश भारताशी निगडित आहे. त्याला कोणत्या व्यक्ती, पक्षीय राजकारण अथवा संस्थेशी जोडू नये अथवा ह्या पोस्ट चा उद्देश तसा नाही.

१) पहिल्या फोटोत ब्राझील च्या राष्ट्रपती जैर बोलासोनारो ह्यांनी ट्विट केलेलं हनुमानाचं उड्डाण

२) दुसऱ्या फोटोत जोधपूर च्या आकाशात हवेतल्या हवेत इंधन भरून युद्ध सराव करणारी भारत आणि फ्रांस ची राफेल.

- विनीत वर्तक